Domates Sarı Yaprak Kıvrılma Virüsü ((TYLCV)
Domates Sarı Yaprak Kıvrılma Virüsü (TYLCV - Tomato Yellow Leaf Curl Virus), domateste oldukça zararlı ve yaygın viral hastalıklardan biridir. Domates bitkisinin verimini ve kalitesini ciddi şekilde düşürür.
Domates Sarı Yaprak Kıvrılma Virüsü (TYLCV)
Etken:
-
TYLCV, begomovirus grubundan bir virüstür.
-
Hastalık, bitkiyi emen beyazsinekler (Bemisia tabaci) aracılığıyla yayılır.
Belirtiler:
-
Yapraklarda sararma başlar, genellikle kenarlardan içe doğru yayılır.
-
Yapraklar kıvrılır, buruşur ve küçülür.
-
Bitkinin büyümesi yavaşlar, cılız kalır.
-
Meyve tutumu azalır, meyveler küçük, şekilsiz olur.
-
Bitkinin genel görünümü zayıf ve hastalıklı olur.
Hastalığın Yayılımı:
-
Beyazsinekler virüsü taşıyıp bitkiden bitkiye aktarır.
-
Sera ve açık alanda beyazsinek popülasyonu hastalığın yayılmasında kritik önemdedir.
Mücadele Yöntemleri:
Kültürel Önlemler:
-
Sağlıklı ve sertifikalı fideler kullanmak.
-
Beyazsinek popülasyonunu kontrol etmek için zararlılarla mücadele (biyolojik veya kimyasal).
-
Ekim nöbeti (rotasyon) uygulamak; domates dışındaki konukçu bitkilerle dönüşüm yapmak.
-
Bitkiler arasında yeterli mesafe bırakmak.
-
Sera içinde beyazsineklerin girişini engellemek için ince file veya kapama sistemleri kullanmak.
Dayanıklı Çeşitler:
-
TYLCV'ye dayanıklı domates çeşitleri tercih edilmelidir.
Kimyasal Mücadele:
-
Beyazsinek popülasyonunu kontrol altına almak için uygun insektisitler (imidacloprid, acetamiprid vb.) kullanılabilir.
-
İlaçlama beyazsinek yoğunluğuna göre düzenli yapılmalı, ancak aşırı ilaçlama zararlıdır.
Biyolojik Mücadele:
-
Parazitoitler (Encarsia formosa gibi) ve predatörler (örneğin Macrolophus türleri) kullanılabilir.
Özet:
| Hastalık Adı | Domates Sarı Yaprak Kıvrılma Virüsü (TYLCV) |
|---|---|
| Etken | Begomovirus (TYLCV) |
| Taşıyıcı | Beyazsinek (Bemisia tabaci) |
| Belirtiler | Sararan, kıvrılan yapraklar, büyümede gerilik, verim kaybı |
| Mücadele | Sağlıklı fide, dayanıklı çeşit, beyazsinek kontrolü |