Hamilelikte Diyabet (Gestasyonel Diyabet): Belirtileri Ve Riskleri

Gestasyonel diyabet nedir, neden olur? Hamilelikte diyabetin belirtilerini, risk faktörlerini, tedavi ve takip yöntemlerini detaylı şekilde öğrenin.

 

🤰 Hamilelikte Diyabet (Gestasyonel Diyabet)

Gestasyonel diyabet, yani hamilelikte ortaya çıkan şeker hastalığı, daha önce diyabet tanısı olmayan bir kadında gebelik sırasında gelişen kan şekeri yüksekliğidir. Genellikle gebeliğin 24–28. haftalarında tespit edilir ve doğumdan sonra çoğu zaman kaybolur. Ancak hem anne hem de bebek için önemli sağlık riskleri taşıyabilir.

 

📌 Neden Olur?

Hamilelik sırasında plasentadan salgılanan hormonlar, annenin insülin etkisini azaltabilir. Bu durum, vücudun yeterli insülin üretememesiyle sonuçlanır ve kan şekeri seviyesi yükselir. Bu tabloya gestasyonel diyabet denir.

 

🚨 Kimler Risk Altındadır?

• 30 yaş üstü gebeler

• Ailede diyabet öyküsü olanlar

• Fazla kilolu ya da obez gebeler

• Daha önce iri bebek (4 kg üstü) doğuranlar

• Daha önce gebelik diyabeti yaşayanlar

• Polikistik over sendromu (PCOS) olanlar

 

⚠️ Belirtiler Genellikle Sessizdir

Gestasyonel diyabet çoğunlukla belirti vermez, bu nedenle test yapılmadan fark edilmesi zordur. Ancak bazen şu belirtiler görülebilir:

• Aşırı susama

• Sık idrara çıkma

• Yorgunluk

• Bulanık görme

• Açlık atakları

 

🧪 Tanı Nasıl Konur?

Genellikle gebeliğin 24–28. haftaları arasında şu testlerle tanı konur:

 

🔹 50 gr Şeker Yükleme Testi (Tarama):

Açlık gerektirmez. 1 saat sonra kan şekeri ölçülür. Değer yüksekse, ikinci teste geçilir.

 

🔹 100 gr Oral Glukoz Tolerans Testi (OGTT):

3 saatlik detaylı bir testtir ve tanı koydurur.

 

👶 Bebeğe Etkileri Neler Olabilir?

Tedavi edilmezse:

• İri bebek (makrozomi) riski artar

• Doğum travmaları olabilir

• Doğum sonrası bebekte kan şekeri düşüklüğü (hipoglisemi)

• Sarılık, solunum sıkıntısı

• Uzun vadede obezite ve Tip 2 diyabet riski

 

👩‍⚕️ Anneye Etkileri

• Sezaryen oranı artabilir

• Yüksek tansiyon ve preeklampsi riski

• Doğum sonrası Tip 2 diyabet gelişme riski (özellikle ilk 5 yıl içinde)

 

✅ Tedavi ve Takip Nasıl Yapılır?

1. Beslenme Düzeni

• Diyetisyen eşliğinde gebeye özel beslenme planı yapılır.

• Rafine şeker ve basit karbonhidratlardan kaçınılmalıdır.

• Öğün sayısı 5-6’ya çıkarılır, düzenli ara öğünler eklenir.

 

2. Fiziksel Aktivite

• Hafif tempolu yürüyüş gibi egzersizler kan şekerini düzenler (doktor onayıyla yapılmalıdır).

 

3. Kan Şekeri Takibi

• Günde birkaç kez parmak ucu kan şekeri ölçülmelidir.

 

4. İlaç veya İnsülin Kullanımı

• Diyet ve egzersiz yeterli değilse doktor insülin tedavisi önerebilir.

• Oral antidiyabetik ilaçlar gebelikte genelde tercih edilmez.

 

🤱 Doğumdan Sonra Ne Olur?

• Genellikle doğumla birlikte gestasyonel diyabet sona erer.

• Ancak anne, sonraki yıllarda Tip 2 diyabet gelişimi açısından risk altında kalır.

• Doğum sonrası 6–12 hafta içinde yeniden şeker yükleme testi yapılmalıdır.

• Sağlıklı yaşam tarzına devam edilmesi önerilir.