Bitkilerde Fizyolojik Hastalıklar Nelerdir? Belirtileri Ve Nedenleri

Bitkilerde Fizyolojik Hastalıklar Nelerdir?

Bitkilerde görülen hastalıklar sadece virüs, bakteri veya mantar gibi patojenlerden kaynaklanmaz. Fizyolojik hastalıklar, herhangi bir canlı etken (patojen) olmadan, çevresel ve beslenme koşullarının olumsuzluğundan kaynaklanan hastalıklardır. Bu hastalıklar, bitkinin gelişimini, verimini ve genel sağlığını olumsuz etkiler.

Fizyolojik Hastalıkların Nedenleri

Fizyolojik hastalıklar genellikle şu faktörlerden kaynaklanır:

• Besin maddesi eksiklikleri veya fazlalıkları

• Aşırı sıcaklık veya düşük sıcaklık (don, sıcak stresi)

• Işık yetersizliği veya fazlalığı

• Toprak tuzluluğu

• pH dengesizliği (çok asidik ya da çok bazik toprak)

• Su stresi (aşırı sulama veya kuraklık)

• Hava kirliliği, ozon, ağır metaller

Bitkilerde Görülen Yaygın Fizyolojik Hastalıklar

🌱 1. Azot Eksikliği

• Belirti: Alt yapraklarda sararma, gelişim geriliği

• Sebep: Yetersiz gübreleme, yıkanma

🌿 2. Demir Eksikliği (Kloroz)

• Belirti: Genç yapraklarda damar arası sararma

• Sebep: Yüksek pH, fazla kireç

🌾 3. Kalsiyum Eksikliği

• Belirti: Genç dokularda bozulma, uç yanıklıkları (domateste çiçek burnu çürüklüğü)

• Sebep: Düzensiz sulama, hızlı büyüme

🥬 4. Magnezyum Eksikliği

• Belirti: Alt yapraklarda damar arası sararma

• Sebep: Düşük magnezyumlu toprak

🍅 5. Çiçek Burnu Çürüklüğü (Blossom End Rot)

• Belirti: Domatesin alt kısmında siyahlaşma ve çürüme

• Sebep: Kalsiyum eksikliği ve düzensiz sulama

🍇 6. Güneş Yanıklığı

• Belirti: Meyvelerde veya yapraklarda beyaz-gri yanık lekeleri

• Sebep: Aşırı güneş ışığına maruz kalma

🌾 7. Don Zararı

• Belirti: Yapraklarda siyahlaşma, dokularda ölüm

• Sebep: Ani sıcaklık düşüşü

🌻 8. Bor Eksikliği

• Belirti: Büyüme noktalarının ölmesi, şekilsiz meyve oluşumu

• Sebep: Kumlu topraklar, yüksek pH

Fizyolojik Hastalıklar Nasıl Önlenir?

• Toprak analizi yaptırılarak eksik veya fazla olan elementler belirlenmeli

• Dengeli gübreleme uygulanmalı

• Sulama programı düzenli yapılmalı

• Toprak pH’ı optimum aralıkta tutulmalı (genellikle 6-7)

• Aşırı sıcak veya soğuk dönemlerde bitki koruma önlemleri alınmalı

• Güneş yanıklarına karşı gölgeleme yapılabilir

Sonuç

Fizyolojik hastalıklar, bitkilerin dış etkenlere karşı verdiği tepkilerdir ve doğru teşhis ile önlenebilir. Tarımsal üretimde başarı için sadece zararlı ve patojenlerle değil, çevresel ve beslenme faktörleriyle de etkili mücadele edilmelidir.