Kök Boğazı Nematodları (Meloidogyne Spp.)

Kök Boğazı Nematodları (Meloidogyne spp.)

Tanım:

• Kök boğazı nematodları, bitkilerin köklerinde yumru (gall) oluşturan zararlı yuvarlak solucanlardır.

• En yaygın türleri Meloidogyne incognita, Meloidogyne javanica ve Meloidogyne hapladır.

• Bitkinin su ve besin alımını engelleyerek gelişmesini yavaşlatır, verim kaybına neden olur.

 

Belirtiler:

• Köklerde yumru, şişkinlik ve deformasyonlar oluşur.

• Bitkide gelişme geriliği, solgunluk, sararma görülür.

• Toprak altında köklerin büyümesi bozulur.

• Bitki su ve besin maddelerini yeterince alamadığı için zayıflar.

• Hastalıklı bitkilerde verim önemli oranda düşer.

 

Zararlının Yaşam Döngüsü:

• Nematodlar toprakta yaşar, köklerde beslenir ve çoğalır.

• Yumurtalar kök yüzeyinde veya toprakta bulunur.

• Yumurta döneminden çıkan larvalar köklere girerek gelişir.

 

Mücadele Yöntemleri:

1. Kültürel Önlemler:

• Dayanıklı ve tolerant çeşitler kullanmak:
  Nematodlara dayanıklı bitki çeşitleri tercih edilmeli.

• Ekim nöbeti (rotasyon):
  Nematodların konukçusu olmayan bitkilerle dönüşüm yapılmalı (örneğin mısırdan sonra baklagiller gibi).

• Toprak işleme:
  Toprağın derin işlenmesi nematod populasyonunu azaltabilir.

• Toprak sıcaklığı:
  Nematodların gelişimi yüksek sıcaklıklarda hızlanır, ekim zamanı buna göre ayarlanabilir.

• Hijyen:
  Ekipmanların ve toprakların bulaşmaması için temizlik önemli.

 

2. Kimyasal Mücadele:

• Nematodisitler:
  Toprağa uygulanabilen nematodisitler kullanılabilir (örneğin: Fosthiazate, Oxamyl, Fenamifos).

• Uygulama:
  Toprak hazırlık aşamasında, ekimden önce yapılmalıdır.

• Dikkat: Kimyasal mücadele çevreye zarar verebileceği için dikkatli ve bilinçli kullanılmalı.

 

3. Biyolojik Mücadele:

• Faydalı mikroorganizmalar:
  Paecilomyces lilacinus, Bacillus firmus gibi organizmalar nematod yumurtalarını ve larvalarını kontrol eder.

• Organik maddeler:
  Toprağa organik madde (kompost, hayvan gübresi) eklemek biyolojik mücadeleyi destekler.

• Yararlı nematodlar:
  Bazı türler zararlı nematodları hedef alır (entomopatojen nematodlar).

 

4. Fiziksel ve Diğer Önlemler:

• Sıcak su işlemi:
  Fide ve tohumlarda sıcak suyla dezenfeksiyon (genellikle fide için).

• Toprak solarizasyonu:
  Güneş ışığı kullanılarak toprağın üst tabakasının ısıtılması, nematodların azalmasını sağlar.

 

Özet Tablo:

Hastalık/Zararlı	Kök Boğazı Nematodları (Meloidogyne spp.)
Belirtiler	Kök yumruları, gelişme geriliği, solgunluk
Etken	Meloidogyne türleri (yuvarlak nematodlar)
Mücadele	Dayanıklı çeşit, rotasyon, nematodisitler, biyolojik ajanlar

Kök Boğazı Nematodları Mücadelesinde Detaylar

1. Nematod Tespiti:

• Toprak ve kök örneği alınması:

  • Nematod yoğunluğunu belirlemek için, büyüme mevsimi öncesi toprak ve kök örnekleri alınır.

  • Laboratuvarlarda mikroskop altında incelenerek nematod türü ve yoğunluğu saptanır.

• Gözle görülebilen belirtiler:

  • Bitkide genel zayıflama, kök yumruları ve kök boğazında şişkinlikler görülür.

 

2. Kimyasal Mücadele Detayları:

• Fosthiazate:

  • Toprak fumigantı olarak veya sıvı formda toprak altına uygulanır.

  • Doz ve uygulama şekli ürün etiketinde belirtilmiştir.

• Oxamyl:

  • Sistemik nematodisit, fide dikimi öncesinde veya sonrasında uygulanabilir.

• Fenamifos:

  • Toprakta uzun süre etkili olan bir insektisit/nematodisit.

• Uygulama Önerisi:

  • Kimyasal mücadele yapılacaksa, toprak sıcaklığı ve nem durumu uygun olmalı (genellikle 15-25°C arası).

  • Kimyasallar toprak yüzeyine değil, kök bölgesine uygulandığında daha etkili olur.

 

3. Biyolojik Mücadele Önerileri:

• Paecilomyces lilacinus:

  • Nematod yumurtalarını enfekte eder.

  • Toprak veya fide dikim yerlerine uygulanabilir.

• Bacillus firmus:

  • Toprak mikrobiyotasını destekler ve nematodlara karşı direnç sağlar.

• Organik Gübre ve Kompost:

  • Toprak sağlığını iyileştirerek nematodların doğal düşmanlarının çoğalmasını sağlar.

 

4. Kültürel Önlemler ve Fiziksel Mücadele:

• Toprak Solarizasyonu:

  • Yaz aylarında, toprak örtüyle kaplanarak güneş ışığı ile ısıtılır.

  • Toprak sıcaklığı 40-50°C'ye çıkınca nematod popülasyonu önemli ölçüde azalır.

• Sıcak Su İşlemi:

  • Fide kökleri 50°C sıcak suda kısa süre bekletilerek nematodlar öldürülebilir.

• Ekim Rotasyonu:

  • Nematodların konukçusu olmayan bitkilerle (örneğin baklagiller) dönüşüm yapılmalı.

 

5. Uygulama Zamanı:

• En etkili mücadele, zararlı yoğunluğu artmadan önce yapılır.

• Özellikle fide dikimi öncesi veya ilk hastalık belirtileri ortaya çıkmadan önce müdahale yapılmalı.

 

Özet:

Mücadele Yöntemi	Detaylar
Kimyasal Mücadele	Fosthiazate, Oxamyl, Fenamifos - Toprak uygulaması
Biyolojik Mücadele	Paecilomyces lilacinus, Bacillus firmus, organik gübre
Kültürel Önlemler	Ekim rotasyonu, toprak solarizasyonu
Fiziksel Önlemler	Sıcak su işlemi, toprak drenajı

Kök Boğazı Nematodları İçin Yaygın Kullanılan Kimyasal Ürünler ve Dozajları

Ürün Adı (Etken Madde)	Kullanım Dozu	Uygulama Şekli	Notlar
Fosthiazate (Basamid vb.)	10-20 litre/ha (ürüne göre değişir)	Toprak uygulaması, toprak altına karıştırılır	Toprak sıcaklığı 15-25°C olmalı
Oxamyl (Vydate vb.)	1-3 litre/ha	Toprak veya fide diplerine uygulanır	Sistemik etki, erken dönemde etkili
Fenamifos (Nemacur vb.)	10-15 litre/ha	Toprak işleme öncesi veya dikim öncesi	Dikkatli kullan, toksik olabilir

 

Uygulama Zamanı ve Yöntemi

• Toprak Hazırlığı:
  Kimyasal nematodisitleri ekimden önce toprağa uygula. İyi karıştır ve toprağın 15-20 cm derinliğine nüfuz etmesini sağla.

• Fidelerin Dikimi:
  Dikim sırasında veya hemen sonrasında özellikle Oxamyl gibi sistemik ürünler kullanılabilir.

• Tekrar Uygulama:
  Nematod yoğunluğu yüksekse ve ürün etiketinde belirtilmişse, aralıklarla tekrarlama yapılabilir.

• Güvenlik:
  Kimyasal kullanırken mutlaka koruyucu ekipman kullan, ürün etiketindeki güvenlik uyarılarını dikkatle oku.

• Çevreye Duyarlılık:
  Kimyasalları aşırı ve bilinçsiz kullanmaktan kaçın, çevre ve insan sağlığı için dikkatli ol.

 

Biyolojik Ürünler

• Paecilomyces lilacinus içeren ürünler: Toprak uygulaması veya fide diplerine uygulanabilir.

• Bacillus firmus bazlı ürünler: Toprak sağlığını destekler, zararlılarla mücadelede yardımcı olur.

• Organik gübre ile desteklendiğinde etkinliği artar.

 

Ek Tavsiyeler

• Toprak örneklemesi ve laboratuvar testi ile nematod yoğunluğunu düzenli kontrol et.

• Hastalık belirtileri gözlendiğinde hızlı müdahale çok önemli.

• Mümkünse entegre zararlı yönetimi (IPM) kapsamında kimyasal, biyolojik ve kültürel yöntemleri kombine et.