Phytophthora Kök Çürüklüğü (Phytophthora Spp.)
Phytophthora Kök Çürüklüğü (Phytophthora spp.)
1️⃣ Tanımı
Phytophthora kök çürüklüğü, toprak ve su kaynaklı bir mantar benzeri etmen olan Phytophthora türleri tarafından oluşturulan ciddi bir bitki hastalığıdır.
-
Özellikle patates, domates, biber, fasulye, turunçgiller, çilek, narenciye ve bazı süs bitkileri etkilenir.
-
Hastalık kök ve kök boğazı çürümesine yol açar ve bitkiyi hızla zayıflatır.
2️⃣ Hastalığın Yayılma ve Bulaşma
-
Toprak ve sulama suyu ile kolayca yayılır.
-
Enfekte bitki artıkları ve kontamine ekipman hastalığın taşınmasına neden olur.
-
Sıcak ve nemli koşullarda (15–25 °C ve yüksek nem) hızla gelişir.
3️⃣ Belirtiler
a) Kökler ve Kök Boğazı
-
Kökler yumuşar, kahverengileşir, çürür
-
Kök boğazında çürük ve koyu renkli lekeler
b) Gövde ve Yapraklar
-
Alt yapraklarda sararma ve solma
-
Bitkide genel büyüme durması
-
İleri safhada bitki tamamen solar ve ölür
c) Meyve ve Taneler (Bazı Bitkilerde)
-
Meyve ve yumrularda çürüme
-
Kalite düşüşü
4️⃣ Hastalık Gelişme Koşulları
-
Sıcaklık: 15–25 °C optimum
-
Toprak nemi: Yüksek nem, su baskını hastalığı artırır
-
Drenaj: Kötü drenajlı, su tutan topraklarda daha hızlı gelişir
5️⃣ Zarar
-
Kök çürüklüğü nedeniyle su ve besin alımı azalır → bitkiler solgun ve bodur kalır
-
Verim kaybı: %30–70, bitkiler tamamen ölebilir
-
Kalite düşüşü → özellikle yumrularda ve meyvede
6️⃣ Mücadele Yöntemleri
a) Kültürel Önlemler
-
Drenajı iyi topraklarda ekim yapmak
-
Fazla sulamadan kaçınmak, su birikintilerini önlemek
-
Hastalıklı bitkileri ve kökleri imha etmek
-
Ekim nöbeti uygulamak
-
Toprakta organik madde dengesi sağlamak
b) Kimyasal Mücadele
-
Fosfitler (fosforik asit tuzları) → sistemik koruma sağlar
-
Metalaxyl / Mefenoxam gibi fungisitler → toprak veya foliar uygulama
-
Kimyasal mücadele genellikle önleyici olarak uygulanır
c) Biyolojik Mücadele
-
Trichoderma spp., Bacillus spp. gibi antagonistik mikroorganizmalar
-
Toprak sağlığını ve mikroflora dengesini korumak
7️⃣ Özet ve Önemli Noktalar
-
Phytophthora kök çürüklüğü → toprak ve su kaynaklı hızlı ilerleyen kök hastalığı
-
Belirtiler: köklerde yumuşama ve çürüme, alt yapraklarda sararma ve solma
-
En etkili mücadele: iyi drenaj, enfekte bitki artığı temizliği, dayanıklı çeşit ve önleyici kimyasal uygulama