Erken Yaprak Yanıklığı (Alternaria Yaprak Lekesi)
Erken Yaprak Yanıklığı (Alternaria yaprak lekesi)
(Early Blight – Genellikle domates ve biberde görülür, etmeni Alternaria türleridir)

🦠 Etmen:
- 🔬 Alternaria solani (en yaygın tür)
- Ayrıca Alternaria alternata da hastalığa neden olabilir.
🌱 Konukçular:
- Domates 🍅
- Biber 🌶️
- Patates 🥔
- Bazı süs bitkileri
🧬 Hastalık Üçgeni ile Değerlendirme:
| Şart | Açıklama |
|---|---|
| ✔️ Duyarlı Bitki | Biber veya domates (özellikle yaşlı yapraklar) |
| ✔️ Patojen | Alternaria solani (fungus) |
| ✔️ Elverişli Çevre | Sıcak ve nemli hava, yağmur, çiğ, yaprak yüzeyinde uzun süre nem |
🔚 Sonuç: Yapraklarda kahverengi halkalı lekeler oluşur. Yapraklar kurur ve dökülür. Verim düşer.
🔍 Belirtiler:
- Alt yapraklarda önce küçük, kahverengi, yuvarlak lekeler başlar
- Lekenin ortasında hedef tahtası gibi dairesel halkalar görülür (karakteristik belirti)
- Zamanla yapraklar sararıp kurur
- Ağır enfeksiyonlarda gövde ve meyvede de lekeler oluşabilir
📸 Tanı İçin İpuçları:
- Leke ortası genellikle daha koyu renklidir
- Lekenin etrafında sarımsı bir hale olabilir
- Nemli koşullarda leke üzerinde fungus sporları (toz gibi siyah yapılar) görülebilir
🧯 Mücadele Yöntemleri
1. Kültürel Önlemler
- Hastalıklı yaprakları uzaklaştır
- Bitkiler arasında hava dolaşımını sağla (seyrek dikim)
- Aşırı azotlu gübrelemeden kaçın
- Ürün rotasyonu yap (aynı alanda 2-3 yıl üst üste domates-biber ekme)
2. Kimyasal Mücadele
Koruyucu fungisitler:
- Mankozeb, klorotalonil, bakır hidroksit gibi
- Gerekirse sistemik ilaçlar:
- Azoxystrobin, difenokonazol vb.
3. Biyolojik Mücadele
Alternaria’ya karşı etkili bazı biyolojik ajanlar (örneğin Bacillus subtilis) kullanılabilir.
🕰️ Hastalık Ne Zaman Görülür?
- Genellikle çiçeklenme sonrası dönemde
- Ama uygun çevre koşulları varsa erken dönemde de çıkabilir
📉 Zarar ve Sonuç:
- Fotosentez azalır → verim düşer
- Meyve olgunlaşması gecikir
- Şiddetli durumda bitki tamamen kuruyabilir
✅ Özet:
| Unsur | Detay |
|---|---|
| 🎯 Etmen | Alternaria solani |
| 🚨 Hedef | Alt yapraklar, sonra gövde ve meyve |
| 🌡️ Riskli Ortam | 20–30°C sıcaklık + yaprak üstünde nem |
| 🛡️ Korunma | Kültürel önlem + erken ilaçlama + dayanıklı çeşitler |
BU KONU HAKKINDAKİ YORUMUNUZ NEDİR?