Şeker Pancarı Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

🌱 Şeker Pancarı Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır? [2025 Güncel Rehber]

Şeker pancarı, şeker üretiminde en yaygın kullanılan endüstriyel bitkilerden biridir. Özellikle Türkiye'nin İç Anadolu, Trakya ve Karadeniz bölgelerinde yaygın olarak yetiştirilir. Yüksek verimi ve şeker oranıyla çiftçiye ekonomik kazanç sağlar.Peki, şeker pancarı nasıl yetiştirilir, hangi toprak ve iklimi sever, verimi nasıl artırılır? İşte detaylı rehber:

📌 Şeker Pancarı Nedir?

Şeker pancarı (Beta vulgaris), köklerinde yüksek oranda sakkaroz (doğal şeker) biriktiren iki yıllık bir bitkidir. Sanayi tipi pancar olarak da bilinir. Genellikle beyaz renkli ve iri köklüdür.

Toprak ve İklim İsteği

🌿 Şeker Pancarı Yetiştiriciliği Adım Adım

1. ✅ Toprak Seçimi

• En uygun toprak: Tınlı, killi-tınlı ve iyi drene edilmiş alüvyal topraklar.

• pH aralığı: 6.5 - 7.5

• Toprak analizi: Mutlaka ekim öncesi toprak testi yapılmalı. Azot, fosfor ve potasyum dengesi sağlanmalı.

2. ☀️ İklim İsteği

• Ilıman iklimleri sever.

• Gelişme dönemi için ideal sıcaklık: 15–25°C

• Şeker oranı, gece-gündüz sıcaklık farkı arttıkça yükselir.

• Don riski olan bölgelerde geç ekimden kaçınılmalı.

3. 🌾 Ekim Zamanı

• Türkiye'de genellikle Mart sonu - Nisan başı arasında ekilir.

• Toprak ısısı en az 8°C olduğunda tohumlar çimlenir.

4. 🌱 Ekim Şekli

• Tohumlar sıra arası: 45-50 cm, sıra üzeri: 15-20 cm

• Ekim derinliği: 2–3 cm

• Dekara ortalama 1–1.5 kg tohum kullanılır.

• Hassas ekim mibzeri ile düzgün ve eşit dağılım sağlanmalı.

5. 💧 Sulama

• Özellikle yaz aylarında 4–6 kez sulama gerekir.

• En kritik dönemler: pancarın kök geliştirdiği ve şeker biriktirdiği zamanlar.

• Damla sulama veya yağmurlama yöntemleri verimliliği artırır.

6. 🌿 Gübreleme

• Toprak analizine göre gübreleme yapılmalı.

• Genel olarak dekara:

  • 8–10 kg saf azot (N)

  • 6–8 kg fosfor (P₂O₅)

  • 6–10 kg potasyum (K₂O) uygulanır.

• Organik gübre kullanımı da toprak sağlığı için faydalıdır.

7. 🐛 Hastalık ve Zararlılar

Sık görülen sorunlar:

🚜 Hasat ve Sonrası

• Şeker pancarı, ekimden yaklaşık 6-7 ay sonra, genellikle Eylül–Ekim aylarında hasat edilir.

• Hasatta en önemli kriter: şeker oranının %16 ve üzeri olması.

• Hasat makineleri veya elle yapılabilir.

• Ardından, pancar şeker fabrikalarına teslim edilerek değerlendirilir.

🚜  Fabrikaya Teslim

• Hasat zamanı: Eylül – Ekim ayları

• Olgunluk kriteri: Şeker oranı %16 ve üzeri

• Hasat makineleri veya manuel yöntemle yapılabilir.

• Şeker pancarları şeker fabrikalarına teslim edilir, burada kaliteye göre sınıflandırılır.

💰 Verim ve Kazanç Hesabı

📌 *Not: Fiyatlar bölge ve kampanya dönemine göre değişebilir.

📈 Verimi Artırma İpuçları

• ✅ Ekimden önce derin sürüm yapılmalı

• ✅ Mutlaka sertifikalı tohum kullanılmalı

• ✅ Ekimden sonra 2-3 kez çapalama yapılmalı

• ✅ Yaprak hastalıkları erken teşhis edilmeli

• ✅ Ekim nöbeti uygulanarak toprak yorgunluğu önlenmeli

📄 Devlet Destekleri ve Teşvikler (2025)

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından sağlanan destekler:

💡 Şeker pancarı üretimi genellikle sözleşmeli tarım kapsamında yapılır. Bu da alım garantisi sağlar.

🧑‍🌾 Küçük Çiftçiler İçin Pratik Öneriler

• 🌾 Ekim öncesi komşu çiftçilerle mibzer ve traktör paylaşımı yaparak maliyet düşürülebilir.

• 💧 Sulama zamanlarını planlamak, enerji ve su tasarrufu sağlar.

• 👩‍🌾 İlçe tarım müdürlüklerinden ücretsiz danışmanlık alabilirsiniz.

• 🧾 Kooperatiflere üye olarak tohum, gübre ve yakıt alımında indirim kazanabilirsiniz.

📝 SONUÇ

Şeker pancarı yetiştiriciliği, doğru ekim zamanı, toprak hazırlığı, gübreleme ve sulama ile yüksek kazanç getiren bir tarım faaliyetidir. Hem şeker sanayisi hem de ülke ekonomisi için stratejik öneme sahiptir. Tarım desteklerinden yararlanarak ve modern teknikleri kullanarak verimliliği artırmak mümkündür.